Patogeny są czynnikami odpowiedzialnymi za wywoływanie chorób. Do tej grupy zaliczane są ciała obce, drobnoustroje i inne cząstki wywołujące chorobę u określonych organizmów.

Aby człowiek został zarażony patogenem, drobnoustrój musi złamać mechanizmy obronne, a gospodarz wykazywać podatność na dany patogen. Człowiek wykazuje podatność na wiele rodzajów szkodliwych organizmów i toksyn. Jakie choroby mogą wywoływać patogeny w ściekach?

Patogeny w ściekach

Patogenami mogą być czynniki ożywione oraz nieożywione. Do pierwszej grupy zaliczane są m.in. bakterie, grzyby, pierwotniaki, wirusy czy pasożyty. Wśród patogenów nieożywionych znajdują się czynniki chemiczne, toksyny, substancje żrące oraz czynniki fizyczne. Obecność patogenów w ściekach jest niebezpieczna, ponieważ stanowią one bezpośrednie zagrożenie epidemiologiczne dla tych, którzy mają z nimi kontakt. Żeby ograniczyć możliwość przenoszenia mikroorganizmów chorobotwórczych do środowiska, należy przestrzegać zasad związanych z gospodarowaniem ściekami. Ścieki nie powinny zawierać substancji szkodliwych, a także nie mogą one wywoływać w wodach takich zmian, które uniemożliwiałyby prawidłowe funkcjonowanie ekosystemów wodnych. Szczegółowe wytyczne znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.

Najczęstsze choroby patogenne

We wszystkich ściekach oraz na różnych etapach ich oczyszczania wykrywane są patogeny wirusów, bakterii, grzybów mikroskopowych, protistów i innych pasożytów, które trzeba wyeliminować. Miikroorganizmy, które w nich występują, mogą wywoływać alergie, działać toksycznie lub immunotoksycznie na człowieka i na otaczające środowisko. Dzieje się tak przez endotoksyny bakterii Gram-ujemnych, egzotoksyny bakterii Gram-dodatnich oraz wirusy i grzyby. Bakterie Gram-ujemne występujące w ściekach wywołują najczęściej zapalenie jelit, biegunki, zakażenie układu moczowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc, tyfus, czerwonkę, zapalenie ucha, posocznicę. Bakterie Gram-dodatnie powodują wstrząs toksyczny, zapalenia płuc, jamy ustnej i dróg moczowych, błonicę, gruźlicę, liszajec, czyraki, ropnie oraz gronkowcowe zatrucia pokarmowe i zatrucia jelitowe. Liczne wirusy występujące w ściekach wywołać mogą schorzenia żołądkowo-jelitowe, biegunki, zapalenie opon mózgowych, przewlekłe zapalenie wątroby, choroby układu oddechowego, pokarmowego i rozrodczego.

Ścieki są miejscem bytowania licznych drobnoustrojów, które pochodzą od człowieka, zwierząt, roślin, licznych procesów produkcyjnych, a także z zanieczyszczonej wody. Tylko ich wyeliminowanie ze ścieków daje gwarancję uniknięcia wielu chorób.

Wróć